Kategori: Makaleler

Google İşletme Hesabı Kaç Günde Açılır? Bir Felsefi Bakış Zaman. İnsanlık tarihinin en çok sorgulanan kavramlarından biri. İnsanın varoluşunu belirleyen temel ölçütlerden biri olan zaman, bizim dünyamızda bir dönüştürücü güçtür. Google’ın işletme hesaplarını açarken karşılaştığımız zaman kavramı, sadece bir dijital prosedür olarak görülmemeli; aynı zamanda teknoloji, etik, epistemoloji ve ontoloji perspektiflerinden de incelenmeli. Peki, Google işletme hesabı kaç günde açılır? Daha derin bir felsefi soru sorarsak: Zaman, dijital dünyada gerçekten bir anlam taşır mı? İşte, bu yazıda bu soruları etik, epistemolojik ve ontolojik açılardan ele alacağız. Etik Perspektiften: Dijital Dünyada Zamanın Yeri Etik, doğru ve yanlış arasındaki sınırları belirler. İnternetin…

Iğrilti Ne Demek? Ekonomik Bir Perspektiften Analiz Ekonomi, sınırlı kaynaklar ve sonsuz istekler arasında bir denge kurma çabasıdır. Bu dengeyi kurarken bireyler, şirketler ve hükümetler her zaman seçimler yapmak zorundadır. Bir ekonomist olarak, bu seçimlerin ne kadar kritik olduğunu, yapılan her kararın gelecekteki ekonomik senaryoları nasıl şekillendirebileceğini düşünmeden edemem. Bugün, günlük yaşamda nadiren dikkat ettiğimiz ama aslında ekonomik anlam taşıyan bir terimi ele alacağız: iğrilti. Bu kelime, kelime anlamıyla pek tanıdık gelmeyebilir, fakat derinlemesine incelendiğinde ekonomik seçimlerin ve piyasa dinamiklerinin ne denli karmaşık ve bazen rahatsız edici sonuçlar doğurabileceğini anlamamıza yardımcı olabilir. İğrilti: Tanım ve İlk İzlenim Türkçede “iğrilti” kelimesi,…

İstisnai Vatandaş Ne Demek? Toplumsal Yapı ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik Analiz Bir araştırmacı olarak, toplumsal yapıları ve bu yapılar içindeki bireylerin rollerini anlamaya çalışırken, sıkça karşılaştığım bir kavramdır “istisnai vatandaş”. Bu terim, genellikle sosyal, ekonomik veya hukuki anlamda, çoğunluktan farklı bir statüye sahip olan kişileri tanımlar. Ancak, toplumsal yapılar içinde nasıl anlam kazandığını ve ne tür etkiler yarattığını düşündüğümüzde, çok daha derin ve karmaşık bir kavramla karşı karşıya olduğumuzu fark ediyorum. İstisnai vatandaş, sadece bireyin toplumsal statüsünü değil, aynı zamanda toplumun normlarını, değerlerini ve güç ilişkilerini de gözler önüne serer. Peki, istisnai vatandaşlık tam olarak ne anlama gelir…

İstikrarlı İnsan: Antropolojik Bir Perspektiften Kimlik, Ritüel ve Toplum Giriş: Kültürlerin Çeşitliliğini Merak Eden Bir Antropologun Bakışı Dünya, birbiriyle etkileşim halinde olan ve farklı kültürler tarafından şekillendirilen çok zengin bir mozaik gibidir. Her kültür, kendi değerlerini, normlarını ve yaşam biçimlerini oluşturur. İnsanlar, bu çeşitliliğin ortasında, kendilerini anlamlandırmak ve dünyayı kavrayabilmek için çeşitli kimlikler ve roller geliştirirler. Ancak, tüm bu kültürel farklılıklara rağmen, bazı evrensel kavramlar var ki, tüm insan toplulukları onları benzer biçimde içselleştirebilir. İstikrar, insanın hem bireysel hem de toplumsal düzeyde aradığı, en temel değerlerden biridir. Peki, bir insan “istikrarlı” olduğunda, bunun ne anlama geldiğini ve bunun kültürel olarak…

Kateter Ne Kadar Kalabilir? “Süre” Takıntısını Sorgulayan Cesur Bir Yazı Net konuşalım: “Kateter ne kadar kalabilir?” sorusu çoğu zaman yanlış sorudur. Doğrusu şu olmalı: “Kateter ne kadar kalmalı?” Çünkü süre; endikasyona, kateter türüne, malzemeye, bakım kalitesine ve enfeksiyon riskine bağlı, tek bir sihirli rakama asla indirgenemez. Üstelik gereğinden uzun kalan her kateter, komplikasyon riskini katlar. Özünde temel ilke basit: İş biter bitmez çıkar. Bunu özellikle üriner kateterler için yıllardır söylüyoruz: gereksiz her gün fazladan risk demek. ([Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri][1]) Kural mı, Bağlam mı? “Mümkün Olan En Kısa Süre” İlkesinin Altı Kateter, vücuda açılmış yapay bir kapıdır; yararlıdır ama…

Veba Hastalığı En Son Ne Zaman Görüldü? Felsefi Bir Bakış Giriş: Filozof Bakışıyla Bir Sorun Hastalıklar, insanlık tarihinin ve bireysel yaşamların en eski ve en temel gerçeklerinden biridir. İnsanlar, tarih boyunca hastalıkları sadece biyolojik bir tehdit olarak değil, aynı zamanda varoluşlarının anlamını, toplumların düzenini ve insanlık durumunu sorgulamak için bir araç olarak da görmüşlerdir. Veba, geçmişte yaşanan büyük salgınların, felsefi düşüncenin gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Peki, veba hastalığı son olarak ne zaman görüldü? Bu soruya sadece tıbbi bir cevap aramakla kalmayalım; aynı zamanda bu hastalığın varlığı, insanların ontolojik, epistemolojik ve etik anlayışlarını nasıl şekillendiriyor? Veba: Ontolojik Perspektif ve İnsanlık…

Türkiye’nin En Doğusu Hangi İl? Sınırların, Gücün ve Vatandaşlığın Siyaseti Bir siyaset bilimci olarak, haritaya baktığımda sadece coğrafi koordinatları değil, iktidarın çizdiği sınırları da görürüm. Devlet, sınır dediğimiz o ince çizgilerde başlar; ama vatandaşın yaşamını, kimliğini ve aidiyetini belirleyen de yine o çizgilerin ardındaki iktidar ilişkileridir. Türkiye’nin en doğusu neresidir sorusu, yalnızca bir coğrafya sorusu değildir; aynı zamanda “devlet nerede başlar, nerede biter?” sorusunun da siyasal biçimidir. Peki, Türkiye’nin en doğusu hangi ildir, ve bu konumun siyasal anlamı nedir? Coğrafi Gerçek: Türkiye’nin En Doğusundaki Şehir — Iğdır Harita bize açık bir yanıt verir: Türkiye’nin en doğusu Iğdır’dır. 44° 48′ doğu…

Bahçemde bir iz: Karınca yuvası nasıl yok edilir? — Sıcak bir hikâyeyle başlayan bilimsel merak Bahçenin kenarında, nane saksısının dibinde minik bir yol belirdiğinde fark ettim onları. Siyah noktalar, sanki görünmez bir senfoninin ritmine ayak uydurur gibi gidip geliyordu. O akşam, “Bunu yalnızca bir istilâ gibi görmek istemiyorum,” diye düşündüm. Çünkü biliyordum: Her karınca yolu, görünmeyen bir toplumun, kraliçenin, işçilerin ve yavruların nefes alışlarının hikâyesiydi. Yine de mutfak tezgâhına sıçrayanlar, çocukların atıştırmalıklarına dadananlar vardı. İşte o zaman kendime şu soruyu sordum: Karınca yuvası nasıl yok edilir? Ve bu soruyu bir mücadeleden çok, akıllı ve vicdanlı bir çözüm arayışıyla ele almak…

Stoper Defans: Futbolun Felsefi Temelleri Üzerine Bir Düşünce Denemesi Giriş: Filozof Bakışıyla Futbol Futbol, sadece bir oyun değil, aynı zamanda insanlık durumunun, toplumların ve bireysel varoluşun bir yansımasıdır. Bir futbol maçı, her anı ile derin felsefi soruları gündeme getirir. Oyuncuların, takım stratejilerinin, kuralların ve hareketlerin ardında sadece fiziksel bir etkinlik değil, bir anlam arayışı ve felsefi bir yapı vardır. “Stoper defans” gibi bir terim, aslında sadece bir futbol stratejisinin ötesinde, etik, epistemolojik ve ontolojik sorulara da yol açar. Futbolun bu yönü, fiziksel eylemler ile soyut düşünceler arasında bir köprü kurar. Bu yazıda, stoper defansın ne anlama geldiğini tartışırken, felsefi bir…

Karpit Yanıcı Mıdır? Kimyadan Kültüre Uzanan Ateşli Bir Gerçek Hayatta bazı şeyler vardır ki, onları anlamak için sadece teknik bilgi yetmez; biraz da hikâyesini bilmek gerekir. “Karpit yanıcı mıdır?” sorusu da tam olarak böyle bir mesele. İlk bakışta kimyasal bir detay gibi görünse de, bu taşın suyla temas ettiğinde ortalığa saçtığı kıvılcımlar, yüzyıllardır sanayiden kültüre, evlerden tarlalara kadar pek çok alanda anlam kazanmış durumda. Hazırsanız, gelin bu sorunun hem bilimsel hem de insani yanına birlikte bakalım. Karpit Nedir ve Neden Yanıcılıkla Anılır? Karpit, kimyasal adıyla kalsiyum karpit (CaC₂), kireçtaşı ve kok kömürünün yüksek sıcaklıkta tepkimesiyle elde edilen, taş görünümlü, endüstride…